Artçı şoklar genellikle ana depremden saatler veya günler sonra meydana gelebilir ve daha fazla sarsıntı yaratabilir. Ancak yeni araştırmalar, bazı modern depremlerin 1800’lerde kaydedilen en güçlü depremlerden bazılarının artçı şokları olabileceğini öne sürüyor.
ETKİLERİ GÜNÜMÜZE KADAR GELİYOR OLABİLİR
Chip’in aktardığı Journal of Geophysical Research: Solid Earth dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma, 1811 ve 1812 yılları arasında ABD’de Missouri ve Kentucky sınırı yakınında meydana gelen üçlü depremden sonra sık sık artçı sarsıntıların meydana gelmiş olabileceğini söylüyor. Ayrıca 1886’da Charleston, Güney Carolina’da hissedilen ayrı bir depremin etkileri de günümüzde devam ediyor olabilir.
Artık bu bölgelerdeki sismik aktivitenin doğası daha iyi anlaşıldığı için, bu belirli bölgeler özellikle sorunlu olmalarıyla dikkat çekiyor. Bilim insanları, genellikle iki deprem arasında bir bağlantı olup olmadığını anlamak için olay çiftlerinin zamanını, mesafesini ve büyüklüğünü ölçer. Mesafe yeterince yakınsa, bir depremin diğerinin artçısı olması muhtemeldir.
Araştırmacılar, 1980 ile 2016 yılları arasında Missouri-Kentucky sınırı yakınında hissedilen modern depremlerin çoğunu incelerken, bunların yüzde 30’unun yaklaşık 200 yıl önce bölgeyi vuran üç büyük depremin artçı şokları olabileceğini buldu. Eski depremlerin büyüklüğü 7,3 ile 7,5 arasındaydı ve yeni depremlerin tamamı ise 2,5 ile daha büyük depremler arasında değişiyor.
Ayrıca araştırmacılar, Charleston bölgesinde hissedilen modern depremlerin yaklaşık yüzde 16’sının, 1886 yılındaki 7,0 şiddetindeki depreminin artçı şokları olabileceğini söylüyor. Elbette bunların sadece artçı şoklar mı yoksa yeni depremler mi olduğunu belirlemek pek kolay değil. Ancak bu olasılıklar, sismik verileri nasıl ölçtüğümüz konusunda bazı ek soruları da gündeme getiriyor.
Bilim insanları, modern depremlerin artçı şoklar olduğu yönündeki teorinin, büyük oranda genel mekansal dağılımdan kaynaklandığını söylüyor. Ancak, birbirine yakın şekilde kümelenmiş olmalarının başka sebepleri olabildiğinden dolayı, birbirine sıkı bir şekilde bağlı gibi gözüken bu depremlerin bile tamamen yeni depremler olabileceğini belirtiyorlar.
Eğer bunlar artçı şok değilse, o zaman bu depremlerin devam eden bir sürünme sürecinin parçası olması muhtemel ve bilim insanları henüz bunu nasıl açıklayacaklarından emin değiller.
