ABD’nin Maryland eyaletine bağlı Elkton kasabasında yaşayan Debbie Blankenship, yıllardır süren sağlık sorunlarını “talihsizlik” olarak görüyordu. Ancak köpeğinin de kanserden ölmesinin ardından gerçek gün yüzüne çıktı: Evinin bahçesindeki kuyudan çıkan su, tehlikeli kimyasallarla doluydu.
Blankenship’in yaşadığı bölge, su geçirmez kumaşlar (Gore-Tex) ve Teflon benzeri ürünler üreten W.L. Gore & Associates firmasının tesislerine çok yakın. Şirketin 2023’te başlattığı su testleri, yüksek oranda PFOA adlı zehirli “sonsuz kimyasal”ın varlığını ortaya çıkardı.
“BİR IŞIK YANDI”
Blankenship, eşinin ve çocuklarının her zaman şişe suyu içtiğini, yalnızca kendisinin ve köpeklerinin kuyu suyunu kullandığını söyledi: “İşte o zaman ışık yandı. Sağlık sorunlarımın ve köpeklerimin ölümlerinin sebebi bu olabilir.”
Uzmanlara göre PFOA gibi PFAS grubu kimyasallar, insan vücudunda ve çevrede yok olmayan yapılarıyla büyük bir tehdit oluşturuyor. Bu maddeler; yüksek kolesterol, kalp-damar hastalıkları, kısırlık, düşük doğum ağırlığı ve bazı kanserlerle ilişkilendiriliyor.
ŞİRKET KENDİNİ SAVUNDU
Eski bir Gore çalışanı tarafından açılan dava sonrası Maryland eyaleti de şirket hakkında hukuki süreç başlattı. Su örneklerinde Blankenship’in kuyusunda 3,4 ppt PFOA tespit edildi. Bu değer, ABD Çevre Koruma Ajansı’nın sınır değeri olan 4 ppt’nin altında olsa da, kurum “bu kimyasalın güvenli seviyesi yok” açıklamasını yapıyor.
Çevredeki bazı kuyularda ise 800 ppt’ye kadar çıkan değerler ölçüldü. Gore ise yaptığı açıklamada PFOA’yı kendilerinin üretmediğini, yalnızca hammadde tedarikçilerinden gelen “iz seviyelerinde” bulunduğunu savundu.
TEHLİKE TOPRAĞIN ALTINDAN GELİYOR
Uzmanlar, bölgede alınan su örneklerine bakıldığında bazı kuyuların tamamen kapatılması gerektiğini belirtiyor. Eski ulusal çevre sağlığı enstitüsü direktörü Linda Birnbaum, “Eğer bu bir kamu suyu olsaydı derhal temizlenmesi gerekirdi” dedi.
Gore ise 2014’te tedarik zincirinden PFOA’yı çıkardığını, şu anda ise etkilenen evlere filtre sistemleri kurduğunu veya şebeke suyuna bağladığını açıkladı.
İlginç olan ise Blankenship’in çelişkili duyguları. Şirketin eşi Richard’a 40 yıl iş verdiğini, kendilerine iyi davrandığını söyleyen Blankenship, yine de sağlığını kaybetmiş durumda.
Şimdi hayatının geri kalanını hastane yerine evinde geçirmek isteyen Blankenship, son köpeğinin başına gelenlerin tekrar yaşanmaması için yalnızca damacana su kullanıyor.
